اثر ضد میکروبی عصاره های آبی و الکلی اندامهای مختلف (برگ، ساقه و گل) و بررسی تنوع ژنتیکی سیاه گینه dendrostellera lessertii

به علت مقاومت میکروارگانیسم¬ها در برابر سموم وآنتی بیوتیک¬ها استفاده از گیاهان دارویی جهت دستیابی به ترکیبات جدید و غلبه بر باکتری¬های بیماری¬زا ضروری بنظر می رسد. با افزایش اطلاع افراد از عوارض جانبی خطرناک آنتی-بیوتیک¬های سنتتیک، میزان تقاضا برای جایگزینی طبیعی این داروها افزایش پیدا کرده است. سیاه گینه تنها گونه جنس دندروستلرا در ایران است. این گیاه از خانواده تیمیلئاسه شامل گیاهان چند ساله با ساقه¬های چوبی به ارتفاع 20-60 سانتی-متر که در مناطق شمال و شمل¬غرب کشور انتشار دارد. نمونه¬ها از استان همدان در ارتفاع 1961 متر در تابستان سال 1392جمع آوری شدند. نمونه¬ها در دمای اتاق و دور از نور مستقیم خورشید در سایه خشک شدند. عصاره¬های مختلف به روش خیساندن تهیه شدند. اثرات ضدباکتریایی به روش انتشار چاهک در آگار ، mic ( به روش رقت لوله¬ای) و mbc مشخص شدند. خواص آنتی¬اکسیدانی به روش dpph و میزان فنول و فلاونوئید به ترتیب به روش فولین سیو¬کالتو و آلومینیوم کلرید اندازه¬گیری شدند. ترکیبات عصاره متانولی ساقه، ریشه و برگ توسط گاز کروماتوگرافی متصل به طیف ¬سنج جرمی مشخص شدند. باکتری¬های باسیلوس سابتیلیس و باسیلوس سرئوس در مقایسه با دیگر باکتری¬ها حساسیت بیشتری نشان دادند. بیشترین میزان فنول و فلاونوئید کل عصاره متانولی ریشه به ترتیب 69/2± 8/111 (mgga/g) و35/0±25/2(mgq/g) مشاهده شد. اختلاف معنی¬دار بین ic50 عصاره متانولی بافت¬های مختلف با آسکوربیک اسید مشاهده نشد. نتایج gc/ms نشان داد،که عصاره متانولی سیاه گینه حاوی ترکیباتی با خاصیت آنتی¬باکتریایی مانند تیمول، یوگنول، فیتول، بوتریک اسید است. خاصیت بازدارندگی عصاره¬ بافت¬های مختلف این گیاه علیه رشد باکتری¬های مورد مطالعه می¬تواند به علت حضور این ترکیبات باشد. شناخت تنوع ژنتیکی و طبقه¬بندی ذخایر توارثی (ژرم پلاسم) از فعالیت¬های مهم و ضروری در مدیریت حفظ ذخایر ژنتیکی گیاهان هستند. در این پژوهش تنوع ژنتیکی 12 ژنوتیپ جنس¬های سیاه گینه و دافنه جمع¬آوری شده از 10 استان کشور با استفاده از نشانگر¬های issr بررسی گردید. از 12 آغازگر، که دارای توالی¬های تکراری ساده (ریزماهواره¬ای) بودند، برای تکثیر قطعاتی از dna ژنومی استفاده شد.. 88 مکان چند شکل امتیاز بندی شدند. برای ارزیابی تشابه ژنتیکی میان ژنوتیپ-ها از روش تجزیه خوشه¬ای با استفاده از ضریب تشابه جاکارد با روش upgma استفاده گردید. میانگین محتوی اطلاعات چندشکلی و شاخص نشانگر به ترتیب 86/0 و 45/6 بودند. آغازگر p9 بالاترین میزان pic (93 درصد) و آغازگر p6 بالاترین میزان mi(04/11) را داشت. سهم تنوع ژنتیکی داخل گروه¬ها در تنوع ژنتیکی کل بیشتر از تنوع ژنتیکی بین گروه¬ها برآورد گردید(85 درصد در مقابل 15 درصد). نتایج این تحقیق نشان داد که نشانگر¬هایissr بطور موثری می¬توانند برای مطالعه تنوع ژنتیکی ژنوتیپ¬های سیاه گینه و دافنه استفاده شوند. از میان آغازگرهای استفاده شده آغازگر p9 با picبالا مناسب¬ترین آغازگر برای مطالعات بعدی تشخیص داده شد.